Bon senioralny to nowe rozwiązanie proponowane przez Ministrę ds. Polityki Senioralnej Marzenę Okła-Drewnowicz. Program bonu senioralnego skierowany będzie do seniorów w wieku 75+ i ich pracujących rodzin. Wprowadzenie bonu senioralnego planowane jest na 2026 roku. Obecnie trwają konsultacje społeczne i międzyresortowe programu. Będzie to przełomowa zmiana, która może mieć znaczący wpływ na życie osób opiekujących się osobami starszymi. Bon senioralny ma na celu zapewnić wsparcie finansowe tym osobom, aby mogły pogodzić pracę zawodową z obowiązkami opiekuńczymi.
Bon senioralny to nowe świadczenie finansowe, które ma wspierać osoby opiekujące się osobami starszymi. Bon senioralny jest elementem systemu usług mających na celu wsparcie rodzin. Jest to świadczenie pozwalające na sfinansowanie usługi wsparcia o charakterze opiekuńczym w miejscu zamieszkania seniora. Bon senioralny ma na celu pokrycie części kosztów związanych z opieką nad osobami starszymi, jednocześnie odciążając rodziny, które często pełnią rolę opiekunów. Usługi świadczone w ramach bonu senioralnego będą przyznawane w zakresie podstawowych czynności dnia codziennego w ramach 4 obszarów, które będą obejmować:
Wsparcie w ramach bonu senioralnego nie będzie przysługiwało na usługi o charakterze medycznym.
Senior chcący skorzystać z bonu senioralnego musi mieć ukończony 75 roku życia. Osobą uprawnioną do pozyskania usług w ramach bonu senioralnego na rzecz osoby starszej będzie jej zstępny. Zstępny to osoba, na której ciąży obowiązek alimentacyjny, która uzyskuje dochody z pracy (umowa o pracę, umowa cywilnoprawna, własna działalność gospodarcza, dochody z pracy w rolnictwie).
Dochód zstępnego uprawniający do ubiegania się o przyznanie bonu senioralnego nie może być niższy niż wysokość wynagrodzenia minimalnego za pracę oraz nie może przekraczać wysokości:
1) dwukrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę dla gospodarstwa jednoosobowego lub
2) trzykrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę dla gospodarstwa wieloosobowego (bez względu na liczbę osób w rodzinie).
Bon senioralny nie przysługuje, jeśli osoba starsza zamieszkuje w gospodarstwie domowym z inną osobą dorosłą, która nie pracuje i może jej zapewnić pomoc oraz wsparcie.
W III kwartale 2024 roku rozpoczną się konsultacje społeczne oraz międzysektorowe programu. We wszystkich województwach powołano zespoły eksperckie włączające także sektor społeczny. W ramach finansowania z KPO bon senioralny zostanie wprowadzony od 1 stycznia 2026 r.
Maksymalna wartość bonu senioralnego wyniesie 2 150 zł (co odpowiada połowie minimalnego wynagrodzenia w drugiej połowie 2024 r.).
Wartość bonu senioralnego, która nie zostanie wykorzystana w danym miesiącu, nie będzie dodawana do wartości bonu senioralnego ustalanej na kolejny miesiąc. Bon senioralny nie będzie wypłacany w środkach pieniężnych i nie podlega wymianie na gotówkę czy też inne prawne środki płatnicze lub inne środki wymiany.
Wniosek o przyznanie bonu składać będzie rodzina w porozumieniu z seniorem. Według przeprowadzonych szacunków ministerialnych z bonu senioralnego skorzystać będzie mogło ponad 535 tys. osób starszych. Organizacją usług na rzecz seniora zajmą się samorządy gminne – będą mogły zrealizować je samodzielnie lub zlecić np. organizacji pozarządowej, podmiotowi ekonomii społecznej czy lokalnej firmie. Wniosek o bon senioralny będzie można złożyć do gminy właściwej ze względu na miejsce zamieszkania seniora lub elektronicznie, przez internet. Do wniosku dołączony będzie kwestionariusz, który ma ocenić poziom niezaspokojonych potrzeb seniora. Na tej podstawie gmina ma zadecydować o tym, jakiego wsparcia potrzebuje i w jakiej skali. Innym elementem wniosku będzie także zgoda seniora na złożenie wniosku przez zstępnego.
Zasiłek pielęgnacyjny to świadczenie przyznawane osobom niezdolnym do samodzielnej egzystencji, niezależnie od ich wieku, które wymaga opieki innych osób. Jest to stałe, comiesięczne świadczenie. Zasiłek pielęgnacyjny w odróżnieniu od bonu senioralnego jest wypłacany w gotówce. Zasiłek pielęgnacyjny nie wyklucza możliwości korzystania z bonu senioralnego.
Bon senioralny jest jednym z narzędzi wspierających osoby starsze, ale nie zastępuje innych form pomocy, takich jak zasiłek pielęgnacyjny, dopłaty do leków czy inne świadczenia socjalne. Jego wprowadzenie ma na celu uzupełnienie już istniejącego systemu wsparcia, aby seniorzy mieli więcej możliwości pokrycia swoich potrzeb. Wiele z potrzeb senioralnych jest realizowanych we wspólnym mieszkalnictwie. Jest to chociażby potrzeba życia w społeczności, poczucie bycia potrzebnym, ale także potrzeba samodzielności i niezależności. Cohousing dla seniorów można traktować jako formę wsparcia społecznego, która pozwala na samodzielne życie w przyjaznym, zintegrowanym środowisku. Może być idealnym rozwiązaniem dla osób starszych, które cenią sobie niezależność, ale jednocześnie szukają bliskości i wsparcia od innych ludzi. W kontekście polityki senioralnej, cohousing może stanowić uzupełnienie dla tradycyjnych form opieki społecznej, oferując seniorom alternatywę dla domów opieki czy życia w samotności. Ważne jest, aby promować tę formę zamieszkania jako sposób na podtrzymywanie aktywności społecznej i fizycznej w starszym wieku, co ma bezpośredni wpływ na jakość życia seniorów. Więcej o mieszkaniu w cohausingu /link/
Celowość: Bon senioralny ma być przeznaczony wyłącznie na określone cele związane z zaspokojeniem codziennych potrzeb życiowych lub pomocy w uzyskaniu dostępu do świadczeń zdrowotnych, lub podstawową opiekę higieniczno-pielęgnacyjnej, lub zapewnienie kontaktów z otoczeniem. Wsparcie w ramach bonu senioralnego nie będzie przysługiwało na usługi o charakterze medycznym
Uniwersalność: Każdy uprawniony senior otrzyma bon niezależnie od innych świadczeń, jakie pobiera.
Kryteria: Wprowadzono kryterium dochodu oraz kryterium wieku seniora.
Forma: Bon senioralny ma formę vouchera, którego nie można zamienić na gotówkę
Wprowadzenie bonu senioralnego ma na celu zwiększenie wsparcia dla seniorów, którzy często borykają się z licznymi problemami zdrowotnymi i finansowymi. Bon ma być wsparciem, umożliwiającym seniorom i ich rodzinom lepsze zarządzanie swoimi potrzebami.
Żródła:
Bon senioralny 2024 – od kiedy? Co już wiemy o bonie senioralnym? – Infor.pl
